naprawienie szkody - indywidualne czy solidarne?

Witam,

dziś chcę poświęcić uwagę istotnemu zagadnieniu tj. charakterowi prawnemu środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody.

 W tytułowym zagadnieniu tj. charakterze naprawienia szkody - chodzi o to, czy sprawcy mają naprawiać szkodę indywidualnie (w częściach równych lub proporcjonalnych do wyrządzenia szkody) czy też w sposób solidarny.

Aby zrozumieć sprawę zilustrujmy ją przykładem: A i B wspólnie zniszczyli samochód. Pokrzywdzony żąda naprawienia szkody tj. zapłaty za zniszczenia.

 W formule indywidualnego charakteru naprawienia szkody każdy sprawców odpowiada według szkody którą wyrządził (A tylko za wybicie szyby w aucie, B. tylko za urwanie lusterka w tymże aucie)

Solidarność obowiązku naprawienia szkody polega na tym, że obowiązek naprawienia całej szkody spoczywa na sprawcach (w przykładzie na A i B za zniszczenia auta) bez rozróżnienia kto ile ma zapłacić i pokrzywdzony może żądać zapłaty całości lub części od każdego z sprawców (obojętne od A czy od B), a zapłata całości przez kogokolwiek ze sprawców zwalnia pozostałych sprawców z obowiązku zapłaty. Ci sprawcy potem mogą się rozliczyć między sobą (jest to tzw. "regres" - roszczenie regresowe).

Przykładowo jeżeli A jest bogaty to pokrzywdzony może z niego "ściągnąć" całą sumę szkody pomimo że szkody wyrządzał też B. Rozliczenie A i B jest potem ich wewnętrzną sprawą,w którą nie ingeruje sąd karny.

Solidarne naprawienie szkody sprzyja pokrzywdzonemu i jest dla niego korzystne. Oczywiście chodzi o to, że wystarczy że jeden z sprawców ma majątek na pokrycie szkody,a pokrzywdzony z tego majątku zaspokoi swoje roszczenie.

Pytanie które się rodzi jest takie - jaki rodzaj orzekania naprawienia szkody jest możliwy i jak orzekają sądy?
 
Sprawa jest o tyle ciekawa, że w literaturze wskazuje się przeważnie że naprawienie szkody powinno mieć wyłącznie charakter indywidualny.

 Z kolei Sąd Najwyższy wskazał że może to również być solidarny (wyrok SN z dnia 13 grudnia 2000 r. (I KZP 40/00, OSNKW 2001/1-2/2, Wokanda 2001/3/11 Biuletny SN 2000/12/11), LEX nr 44297).Sądy powszechne przyjęły wyrok SN i w praktyce często orzekają solidarne naprawienie szkody.

Reasumując, w obecnym stanie prawnym sąd karny może orzec obowiązek naprawienia szkody zarówno w formie indywidualnej (czyli w częściach równych lub określonych przez sąd) jak i w formie solidarnej). Wybór należy do niezawisłego i niezależnego sądu i okoliczności danej sprawy.

W razie pytań lub wątpliwości zapraszam do kontaktu.

z poważaniem,

Adwokat Roland Szymczykiewicz (www.szymczykiewicz.pl)